• THÙY LINH
Những năm qua, chính quyền Thành phố đã và đang tập trung thực hiện nhiều dự án hạ tầng để đáp ứng nhu cầu phát triển hệ thống đô thị, nhằm nâng cao, cải thiện chất lượng cuộc sống và môi trường, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân. Trong đó có chủ trương thực hiện dự án trọng điểm nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật (gọi tắt là dự án rạch Xuyên Tâm) ngoài việc đảm bảo mục tiêu vừa nêu, còn làm thay đổi bộ mặt đô thị của Thành phố nói chung và quận Bình Thạnh nói riêng.
Đây là công trình trọng điểm thực hiện theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận Bình Thạnh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, được Hội đồng nhân dân Thành phố và Ủy ban nhân dân Thành phố phê duyệt với tổng mức đầu tư 9.664 tỷ đồng từ nguồn kinh phí ngân sách Thành phố (chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 6.372 tỷ đồng, chi phí xây dựng 2.710 tỷ đồng). Diện tích mặt bằng đất thu hồi khoảng 158.849 m2 , trong đó có gần 2.080 trường hợp hộ dân trên địa bàn quận bị ảnh hưởng. Dự án này dự kiến khởi công tháng 4/2025 chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và hoàn thành vào tháng 4/2028.
Sau khi dự án rạch Xuyên Tâm được hình thành sau hơn 20 năm “thai nghén” sẽ khoác lên mình chiếc áo mới ấn tượng làm thay da đổi thịt, đạt được mục tiêu kép tiện ích: giúp giải quyết bài toán khó vừa cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường vừa di dời khu vực nhà lụp xụp trên và ven rạch. Từ đó, hình thành nên bức tranh tiện ích vàng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân với những giá trị lợi ích hiệu quả đáng kể: Giải quyết tiêu thoát nước, chống ngập cho quận và các khu vực xung quanh, cải tạo môi trường nước, điều kiện giao thông đường thủy; nâng cấp hệ thống giao thông trên bộ, hình thành nhiều tuyến giao thông kết nối thuận tiện, giảm tải áp lực giao thông cho các đường Bạch Đằng, Đinh Bộ Lĩnh, Xô Viết Nghệ Tĩnh, nối thông tuyến đường Trường Sa chạy dọc kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè giúp giảm tình trạng kẹt xe; gia tăng giá trị bất động sản trong khu vực có liên quan, kích thích các hoạt động vui chơi giải trí, thương mại, dịch vụ, du lịch, phát triển văn hóa sông nước, thu hút các nhà đầu tư trong tương lai.
Hiện trạng rạch Xuyên Tâm (đoạn khu vực cầu liên Phường 2 và Phường 15). |
Như đã nói dự án rạch Xuyên Tâm hoàn thiện cũng sẽ khơi thông dòng chảy huyết mạch hướng trục Bắc Nam trong hệ thống tiêu thoát nước khu vực quận và từ đó phát huy lan tỏa đến các dự án hạ tầng đang được quan tâm tiếp tục đầu tư phù hợp với quy hoạch của quận Bình Thạnh như dự án cải tạo rạch Văn Thánh, dự án cải tạo rạch nhánh kênh Thanh Đa, kết hợp cùng với các dự án đã được thực hiện là dự án lắp đặt cống hộp rạch Cầu Sơn, dự án lắp đặt cống hộp rạch Bùi Hữu Nghĩa, dự án kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè từng bước góp phần hoàn thiện tạo ra bức tranh đồng bộ hệ thống thoát nước cho lưu vực quận Bình Thạnh và trung tâm Thành phố giải quyết tổng thể các vấn đề về tiêu thoát nước, thủy triều, biến đổi khí hậu và chỉnh trang mỹ quan đô thị. Đồng thời giúp nâng cao chất lượng môi trường sống của người dân, kiến tạ o bộ mặt cảnh quan khu vực theo hướng văn minh, hiện đại, tạo không gian xanh có giá trị cân bằng sinh thái cao, là giải pháp mang lại cho người dân có cơ hội tiếp cận với các tiện ích và cơ sở hạ tầng tốt hơn, tiếp cận các nguồn lực mới, nâng cao sức khỏe và năng suất lao động, có một không gian sống xanh, sạch, đẹp, an toàn, là nh mạ nh, đáng sống.
Đối với những chính sách bồi thường, di dời và tổ chức lại cuộc sống các hộ dân trên và ven rạch đượ c nghiên cứ u mộ t cá ch kỹ cà ng, khoa họ c đảm bảo cho các trường hợp bị ảnh hưởng được tái định cư tại nơi ở mới có điều kiện sống tốt hơn so với nơi ở cũ, có đầy đủ các tiện ích công cộng, không gian sống đẹp, mang lạ i đờ i số ng sinh kế ổ n đị nh, đá p ứ ng đú ng nhu cầ u, nguyệ n vọ ng và sự hà i lò ng, tâm lý an tâm cho ngườ i dân vớ i các chế độ về giáo dục, y tế, xã hội đượ c chú trọ ng quan tâm. Phần lớn các hộ dân được dự kiến ưu tiên bố trí tái định cư ngay tại địa bàn quận, thuận lợi về mọi mặt với dự án nhà ở xã hội và Chung cư tại số 4 Phan Chu Trinh, Phường 12; Chung cư Lô D Phường 22; khu dân cư Nhật Thành, khu dân cư Tân Thuận, khu 4,02 ha Phường 13 và Thành phố Thủ Đức (khu Chung cư Mỹ Kim, phường Hiệp Bình Chánh và khu dân cư Bình Chiểu, phường Bình Chiểu…).
Với tầm nhìn lâu dài dự án rạch Xuyên Tâm không chỉ có tiện ích cải thiện các mặt môi trường, kinh tế và xã hội mà còn là minh chứng cho sự thành công củ a mô hình phát triển giá trị nhân văn từ yếu tố con người: lấy cộng đồng dân cư làm trung tâm, lợi ích của người dân là điều kiện tiên quyết để thự c hiệ n dự á n, bở i tấ t cả đề u xuất phát từ quan điểm lấy dân làm gốc - là quan điểm cơ bản và xuyên suố t của quản lý Nhà nước trong công cuộc cải tạo đô thị. Do đó đẩy mạnh tuyên truyề n, vậ n độ ng Nhân dân, giúp người dân thấu hiểu, đồng thuận, tích cực hưở ng ứ ng chương trình hành động đột phá chỉnh trang đô thị, là một trong những điều kiện tiên quyết mà cả hệ thống chính trị các cấp quận và phường cần tập trung thực hiện đồng bộ, có hiệu quả.
Phối cảnh một đoạn rạch Xuyên Tâm sau khi được nạo vét, cải tạo, xây dựng hạ tầng. |
Khi đề cập đến dự án này, bà Thái Thị Thanh Thu, 60 tuổi, ngụ tại 56 Nguyễn Xuân Ôn, Phường 2 chia sẻ: “Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm giúp chất lượng cuộc sống người dân nơi đây tốt hơn. Bản thân tôi và người dân ở đây đồng thuận và luôn chấp hành chủ trương của quận và thành phố”. Với ông Nguyễn Đức Sáng, 58 tuổi, ngụ tại 245/16A Nơ Trang Long, Phường 11 thì hồ hởi cho biết: “Gia đình tôi đã có 3 thế hệ sinh sống tại đây với nghề buôn bán nhỏ. Được quận và phường thông tin về việc dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm nhằm chỉnh trang đô thị và cải tạo môi trường sống cho người dân, gia đình tôi rất đồng tình ủng hộ. Hy vọng sau khi dự án này hoàn thành sẽ cải thiện tốt môi trường sống, công việc kinh doanh của gia đình tôi cũng sẽ thuận lợi hơn”. Riêng bà Lê Thị Hướng, 43 tuổi, ngụ tại 220/25 Nguyễn Xí, Phường 13 bộc bạch: “Gia đình chúng tôi sinh sống tại đây gần 20 năm nay. Thời gian qua, khu vực này ô nhiễm trầm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của mọi người. Khi được phường thông tin về chủ trương của quận và Thành phố cải tạo rạch Xuyên Tâm, không chỉ có gia đình tôi mà tất cả các hộ dân sinh sống tại đây đều rất đồng tình với chủ trương này. Tuy nhiên chúng tôi rất mong được chính quyền đền bù thỏa đáng và bố trí nơi tái định cư phù hợp để sớm ổn định cuộc sống”.
Việc cải tạo rạch Xuyên Tâm trên tinh thần không làm mất đi hình ảnh quen thuộc trong lòng người dân mà vẫn giữ lại được bản sắc đô thị quận Bình Thạnh trong quá trình đô thị hóa, mang lạ i sự “hồi sinh” của nguồn tài nguyên quý giá thúc đẩy sự phát triển mọi mặt trong sự kỳ vọng thay đổi diện mạo. Bức tranh đẹ p có ý nghĩa nhân văn với các tiện ích vàng nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân từ dự án trọng điểm rạch Xuyên Tâm không chỉ là một bước tiến lớn trong việc cải thiện môi trường sống đổi mới, tiến bộ mà còn là nơi điển hình gắn kết trái tim của cộng đồng, tạo cảm hứng, động lực, niềm tin, đánh dấu một chặng đường quan trọng cho sự phát triển bền vững của quận Bình Thạnh và Thành phố Hồ Chí Minh trong tương lai.