NGUYỄN THU
Trong cuộc đời 79
mùa xuân của Bác
Hồ kính yêu, có tất
cả bảy năm Mão: Tân Mão
(1891), Quý Mão (1903), Ất
Mão (1915), Đinh Mão (1927),
Kỷ Mão (1939), Tân Mão
(1951) và Quý Mão (1963).
Mỗi năm Mão trôi qua Người
đều để lại dấu ấn khó quên với
lịch sử dân tộc.
Năm Tân Mão (1891):
Bác Hồ mới 1 tuổi, mang tên
là Nguyễn Sinh Cung.
Năm Quý Mão (1903):
Nguyễn Sinh Cung theo cha
lên Thanh Chương (Nghệ An)
học tập, từ hai năm trước được
đổi tên là Nguyễn Tất Thành.
Năm Ất Mão (1915):
Nguyễn Tất Thành vừa lao
động cực nhọc ở nước Anh vừa
mải miết học ngôn ngữ của họ
để tiếp cận kho tàng kiến thức
nhân loại, tìm ra con đường độc
lập, tự do cho dân tộc.
Năm Đinh Mão (1927):
Nguyễn Tất Thành mang
tên mới là Nguyễn Ái Quốc đã
trở thành một chiến sĩ quốc tế
đấu tranh kiên cường để giải
phóng những người cần lao. Từ
khẩu hiệu nổi tiếng của C.Mác,
Ph.Ăngghen: “Vô sản tất cả
các nước, đoàn kết lại!” và của
VI.Lênin “Vô sản toàn thế giới
và các dân tộc bị áp bức, đoàn kết
lại!” Nguyễn Ái Quốc nêu khẩu
hiệu “Lao động tất cả các nước,
đoàn kết lại!”. Ba khẩu hiệu từ
trí tuệ của các vĩ nhân nối tiếp nhau, như tiếng kèn
thức tỉnh những người
cần lao trên trái đất
vùng lên đấu tranh
cho tự do, cơm áo,
hòa bình. Những khóa
huấn luyện chính
trị của Tổng bộ Việt
Nam Thanh niên cách
mạng đồng chí hội
được tổ chức ở Quảng
Châu (Trung Quốc)
do Nguyễn Ái Quốc giảng dạy
nhằm đào tạo lớp thanh niên yêu
nước đầu thế kỷ XX đi đúng con
đường cách mạng chân chính.
Những bài giảng đó sau này
được Hội Liên hiệp các dân tộc bị
áp bức xuất bản tại Quảng Châu,
lấy tên là Đường kách mệnh.
Mở đầu cuốn sách, Nguyễn
Ái Quốc giải thích chính xác,
dễ hiểu khái niệm cách mạng.
Người viết: “Cách mệnh là phá
cái cũ đổi ra cái mới, phá cái xấu
đổi ra cái tốt”. Định nghĩa này tới
nay vẫn còn nguyên giá trị: Cách
mạng là phá cái cũ đổi ra cái mới,
đổi mới, nhưng là phá cái xấu đổi
ra cái tốt, chứ không phải phá cái
cũ bất kỳ và xây cái mới bất kỳ,
biện chứng của sự phát triển là
phủ định và kế thừa. Người còn
viết: “Mục đích sách này là để
nói cho đồng bào ta biết rõ: (1) Vì
sao chúng ta muốn sống thì phải
cách mệnh. (2) Vì sao cách mệnh
là việc chung của dân chúng chứ
không phải việc một hai người.
(3) Đem lịch sử cách mệnh các
nước ra làm gương cho chúng ta
soi. (4) Đem phong trào thế giới
nói cho đồng bào ta rõ. (5) Ai
là bạn ta? Ai là thù ta? (6) Cách
mệnh thì phải làm thế nào?”
Người chỉ rõ: Cách mệnh là
công việc quan trọng, to lớn, vô
cùng khó khăn, mọi người phải
đồng tâm hiệp lực, kiên trì mới
làm được. “Muốn đồng tâm hiệp
lực, muốn bền gan thì trước ai ai
cũng phải hiểu rõ vì sao mà phải
làm, vì sao mà không làm không được, vì sao mà ai ai cũng phải
gánh một vai, vì sao phải làm
ngay không nên người này ngồi
chờ người khác. Có như thế mục
đích mới đồng; mục đích có đồng
chí mới đồng; chí có đồng, tâm
mới đồng; tâm đã đồng, lại phải
biết cách làm thì làm mới chóng”.
Tư tưởng cùng hiểu thấu (dân
biết, dân bàn) đồng thuận xã hội
(đồng tâm), cùng gánh vác (dân
làm, không ỷ lại, trông chờ) là bài
học mở lòng của hành động cách
mạng mà Nguyễn Ái Quốc đã
dạy. Trong năm Đinh Mão này,
Người dành nhiều công sức cho
việc huấn luyện, đào tạo cán bộ.
Năm Kỷ Mão (1939):
Nguyễn Ái Quốc hoạt động
trong Bát lộ quân (Trung Quốc)
với bí danh là Hồ Quang. Trong
năm này Người có một hoạt động
quan trọng, đó là thông qua một
người bạn và chủ nhiệm báo Notre
Voix, Người gửi cho Ban Chấp
hành Trung ương Đảng Cộng sản
Đông Dương địa chỉ của mình và
8 điểm định hướng cho đường
lối, chủ trương cách mạng Việt
Nam. Trong đó Người lưu ý: Phải
tổ chức Mặt trận dân tộc dân chủ
rộng rãi; phải có thái độ khéo léo,
mềm dẻo, lôi kéo tư sản dân tộc về
phía Mặt trận; kiên quyết chống
tư tưởng bè phái, phải tổ chức học
tập có hệ thống Chủ nghĩa Mác - Lênin. Người nhấn mạnh: “Đảng
không thể đòi hỏi Mặt trận thừa
nhận quyền lãnh đạo của mình,
mà phải tỏ ra là một bộ phận
trung thành nhất, hoạt động nhất
và chân thực nhất”. Đây là một
quan điểm cơ bản, trở thành cơ
sở lý luận cho việc Đảng xác định
thái độ của mình đối với Mặt trận
và các tổ chức chính trị - xã hội
khác; không chỉ đúng trong giai
đoạn Đảng lãnh đạo giành chính
quyền mà còn rất đúng ngay khi
đã có chính quyền. Đây là một
vấn đề mà hầu hết các Đảng Cộng
sản khi trở thành đảng cầm quyền
đều mắc sai lầm, thiếu tôn trọng vai trò của Mặt trận, nhầm lẫn, coi
việc Đảng lãnh đạo Mặt trận như
là vị thế đứng trên, coi Mặt trận
như là cấp dưới của Đảng. Những
chỉ dẫn của Người đã có tác dụng
rất lớn, giúp cho Trung ương
Đảng đề ra chủ trương chuyển
hướng sách lược đấu tranh trong
thời kỳ này.
Năm Tân Mão (1951):
Năm này cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp đang trên đà
thắng lợi. Tình hình chính trị, xã
hội và ngoại giao có nhiều thuận
lợi. Chủ tịch Hồ Chí Minh và
Đảng ta quyết định triệu tập Đại
hội lần thứ II của Đảng, đưa Đảng
ra hoạt động công khai và đổi tên
thành Đảng Lao động Việt Nam.
Đây là kỳ đại hội mang đậm dấu
ấn thiên tài Hồ Chí Minh. Theo
quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng Cộng sản mỗi nước
là sản phẩm của sự kết hợp Chủ
nghĩa Mác-Lênin với phong trào
công nhân. Đảng Cộng sản Việt
Nam không chỉ là Đảng của giai
cấp công nhân mà còn của Nhân
dân lao động. Do vậy, đổi tên
Đảng thành Đảng Lao động Việt
Nam là một quyết định chính trị
sáng suốt, làm cho Đảng ta có
sức hấp dẫn, lôi kéo các giai tầng
khác trong xã hội đoàn kết xung
quanh Đảng làm cách mạng. Báo
cáo chính trị do Hồ Chí Minh
trình bày tại Đại hội II của Đảng
(năm 1951) nói rõ: “Trong giai
đoạn này, quyền lợi của giai cấp
công nhân và Nhân dân lao động
và của cả dân tộc là một. Chính
vì Đảng Lao động Việt Nam là
Đảng của giai cấp công nhân và
Nhân dân lao động, cho nên nó
phải là Đảng của dân tộc Việt
Nam”. Tư tưởng này của Hồ Chí
Minh về Đảng vượt ra khỏi quan
điểm Mác-xít truyền thống. Đây
là tư tưởng nhất quán có ý nghĩa
lâu dài, là sự phát triển sáng tạo lý
luận về Đảng mang tầm cỡ như là
học thuyết về Đảng kiểu mới của
Hồ Chí Minh.
Năm Quý Mão (1963):
Năm này Bác Hồ của chúng
ta đã bước vào tuổi 73. Người
có một buổi đi chợ tết đáng để
chúng ta cùng suy ngẫm. Sáng
24/01 (tức 29 Tết, tháng thiếu),
như một ông già nhà quê bình
thường, trong bộ quần áo gụ đã
bạc màu, khoác chiếc áo mưa vải
bạt, cổ quàng khăn, mắt đeo kính
trắng, chân đi dép cao su cùng với
hai cán bộ cảnh vệ đi thăm chợ
Đồng Xuân (Hà Nội). Bác Hồ đi
vào cổng sau chợ, quan sát cảnh
mua bán tấp nập và dừng chân
xem ông đồ viết câu đối tết. Đến
thăm chợ hoa, Người định mua
một bó huệ, nhưng đồng chí cảnh
vệ sợ lộ bí mật nên trả giá quá rẻ
để “rút lui”, Bác liền nói vui: “Trả
giá như chú, cả ngày đi chợ cũng
chẳng mua được gì”.
Giao thừa năm này, qua Đài
Tiếng nói Việt Nam, Người đọc
Thư mừng năm mới gửi đồng
bào cả nước và kiều bào ở nước
ngoài. Trong thư có đoạn:
“Nước Việt Nam là một/ Dân
tộc Việt Nam là một/ Dù cho sông
cạn đá mòn/ Nhân dân Nam Bắc,
là con một nhà!
Chúng ta cùng nhau: Mừng
năm mới, Cố gắng mới, Tiến
bộ mới,
Chúc Quý Mão là năm nhiều
thắng lợi”.
Cũng trong năm này, Người
dành nhiều thời giờ lưu ý Bộ
Chính trị về việc lập kế hoạch
và thực hiện kế hoạch: “Làm kế
hoạch phải can đảm nhưng phải
cẩn thận, chỉ đạo tập trung vào
trọng điểm... Vấn đề đòi hỏi ở ta
là phải tổ chức cho tốt, quản lý
cho tốt... Làm ở đâu phải tốt ở
đó để làm gương cho chỗ khác”.
Người cũng đặc biệt lưu ý vấn đề
phân bổ ngân sách cho giáo dục,
xây dựng cơ sở vật chất cho giáo
dục, nội dung giáo dục văn hóa
và dạy nghề, bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên và nhắc nhở cán bộ
phụ trách không được chủ quan.
Người chỉ thị: “Vấn đề này lớn
lắm, không được làm sơ sài”.
Có một skiện đặc biệt, tháng
5 năm này, Quốc hội quyết định
tặng Bác Hồ Huân chương Sao
Vàng. Biết tin này Người bày tỏ
ý kiến của mình và xin phép chưa
nhận huân chương ấy. Người
giải thích, vì huân chương là để
tặng thưởng người có công huân
nhưng tự xét bản thân chưa đạt.
Người đề nghị với Quốc hội:
“Chờ đến ngày miền Nam hoàn
toàn giải phóng, Tổ quốc hòa
bình thống nhất, Bắc Nam sum
họp một nhà, Quốc hội sẽ cho
phép đồng bào miền Nam trao
cho tôi huân chương cao quý.
Như vậy thì toàn dân ta sẽ sung
sướng vui mừng”. Vĩ đại thay,
suốt đời Bác Hồ kính yêu đã
cống hiến, hy sinh tất cả cho dân,
cho nước mà vẫn tự nhận chưa
có công huân xứng đáng khi sự
nghiệp lớn của Tổ quốc chưa
hoàn thành!
Cuộc đời của Bác Hồ là tấm
gương sáng ngời cao đẹp của
người Cộng sản vĩ đại, vị anh
hùng giải phóng dân tộc, danh
nhân văn hóa kiệt xuất, lãnh tụ
kính yêu của dân tộc Việt Nam.
Với 79 mùa xuân, Người đã
hiến dâng trọn đời mình cho Tổ
quốc để non sông ta mãi mãi có
mùa xuân.
Năm 2023, xuân Quý Mão này
nhớ về những năm Mão đã qua
cùng với sự nghiệp cách mạng vĩ
đại của Bác Hồ để chúng ta ra sức
học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách của Người, tích
cực góp phần xây dựng một nước
Việt Nam văn minh, giàu mạnh
như Người hằng mong muốn.
(Theo Tạp chí Xây dựng Đảng)
————
(1) Những đoạn trong ngoặc kép
của bài này nếu không ghi chú thích
thì đều trích trong Hồ Chí Minh toàn
tập, NXB CTQG, H.2002, tập 2, từ
trang 260 đến 317. (2) Hồ Chí Minh
toàn tập, NXB CTQG, H.2002, tập
6, tr.139. (3) Sđd, tập 7, tr.175. (4)
Sđd, tập 11, tr.10. (5, 6, 7) Hồ Chí
Minh biên niên tiểu sử, NXB CTQG,
H.1996, tập 8, tr.384, 192, 404-405.